هەموو شتێک دەربارەى چیمەنتۆ

بەشێوەیەکى گشتیى ئەو کەرەستە خاوانەى کە بۆ بەرهەمهێنانى چیمەنتۆ پێویستن بریتین لە (کاربۆناتى کالیسیۆم ، سلیکا ، سپێتیى بەرد و بەردى ئاسنین) کە لە تاشەبەردى جیرى و تەباشیرى و قوڕ و قوڕى نیشتەنى دەردەهێنرێتء. هەروەها دەتوانرێت ئەو کەرەستانە لە کانەکان دەربهێنرێن لەڕێى دەرهێنان یان تەقینەوەوە. لەم قۆناغەدا چەند کانزایەکى تر دەخرێتە سەر ئەو کەرەستانە بۆ بەدیهێنانى پێکهاتەیەکى کیمیاوى دروست بۆ دروستکردنى چیمەنتۆ. ئەو کانزایانەش دەتوانرێت لەو پاشەڕۆیانە دەستبکەون یان لە بەرهەمە لاوەکییەکانى پیشەسازییەکانى تر وەک سەرەپارچەى کاغەز. لە پاش هاڕین ئەو ژەمە کەرەستە خاوە (هەروەک بەو جۆرە ناودەبرێت) دەبرێت بۆ کارگە بە مەبەستى عەمبارکردنى.

لەڕێى پرۆسەى هاڕینەوە پاودەرێکى نەرم بەدەست دێت کە بە ژەمى خاو ناودەبرێت و پاشان گەرم دەکرێت و دواتر دەگوێزرێتەوە بۆ فڕن. پرۆسەى مامەڵەکردنى ئەو کەرەستەیە لە فڕندا بە گرنگترین بەش لە پرۆسەى دروستکردن دادەنرێت و لەوێدا ئەو ژەمە خاوە بۆ 1500 پلەى سەدى گەرم دەکرێت کە ئەوەش هاوشێوەى پلەى گەرمى کڵپە گڕکانەکانە. لەو پلە گەرمییە بەرزەدا چەند کاردانەوەیەکى کیمیاوى ڕوودەدات کە دەبێتە هۆى دروستبوونى قێڵە بەردێکى ڕەق کە سلیکاتى هایدرۆلیکى کالیسیۆمى تێدایە.

بۆ ئەوەى ئەو کەرەستانە بگەنە ئەو پلە گەرمییە بەرزە پێویستمان بە گڕێک هەیە کە تواناکەى 2000 پلەى گەرمى بێت ئەوەش دەتوانرێت لەڕێى بەکارهێنانى ئەو سوتەمەنییانەوە بەدەستبێت کە لە بە بەردبووەکان وەردەگیرێن هەروەها ئەو سوتەمەنییانەى کە لە پاشەڕۆ دەردەهێنرێن. فڕنەکە بۆخۆشى دەبێت بە گۆشەیەکى 3o ى لە ئاراستەى ئاسۆیى خوار کرابێتەوە تاوەکو ڕێگەبدات بەوەى کە کەرەستەکان بەناویدا تێبپەڕن بۆ ماوەى 20 – 30 دەقیقە.

کاتێک کە ئەو قێڵە بەردە ڕەقە سارد دەبێتەوە ئامادە دەبێت بۆ هاڕین و بەرهەمهێنانى چیمەنتۆ.

ڕێژەیەکى کەم گەچ (3-5 ) دەخرێتە ناو قێڵە بەردە ڕەقەکەوە ئەوەش بە مەبەستى ڕێکخستنى بارودۆخى چیمەنتۆکە پاشان ئەو تێکەڵەیە بە وردى دەهاڕێت بۆ بەدەستهێنانى چیمەنتۆیەکى پوختدا. لەم قۆناغەدا جۆرەها کانزاى تێکەَ دەکرێت کە ئەوانەش پێیان دەوترێت کەرەستە تێکراوەکان. دەتوانرێت ئەو کەرەستانە لەگەڵ گەچەکەدا تێکەڵ بکرێن. ئەو کەرەستە تێکراوانە تایبەتمەندییەکانى چیمەنتۆکە زۆرتر دەکەن و ئەوانەش سەرچاوەکەیان یان سروشتییە یاخود لەسەرچاوەى پیشەسازییەوە وەردەگیرێن و تایبەتمەندییەکى باش دەدەن بە چیمەنتۆکە وەک کەمکردنەوەى تواناى ئاو هەڵمژین و بەرگریکردنێکى زۆرترى سلفاتەکان و ژینگە سەختەکانى ئاو و هەواو هەروەها چیمەنتۆ کە کارتر دەکات و جۆرەکەى باشتر دەکات. لە کۆتاییدا چیمەنتۆکە لە سایلۆکاندا هەڵدەگیرێن بەر لەوەى باربکرێن چ لەڕێى کیسەوەبێت یان بە هەڵڕژاوى (فەل) و ڕەوانەى شوێنکارەکان بکرێت.

ئەزموونە جیهانییەکەى لافارج سەبارەت بە برییە سوتەمەنى

بەکارهێنانى برییە سوتەمەنیى بەشێکە لە چوارچێوە فراوانەکەى ژینگەى پیشەسازى. لە کۆتایى ساڵانى حەفتاکانى سەدەى ڕابردوودا لافارج دەستى کرد بە گۆڕینى هەندێک جۆر پاشەڕۆ و بەرهەمە لاوەکییەکان یان کەرەستەى خاو بەتایبەتى لە ئەوروپا و ئەمریکاى باکور.

ئێستا برییە سوتەمەنى لە 78 کارگەدا لەسەرتاسەرى جیهاندا بەکار دەهێنرێت. ئەو ژمارەیەش 15 ى وزەى تێکەڵى بەکارهاتوو پێکدێنێت. لەبەر ئەوە لەماوەى 3 ساڵدا لافارج ڕێژەى بەکارهێنانى سوتەمەنى بە بەرد نەبووى بەرزکردۆتەوە بەڕێژەى 30 . ئەم گروپە ئاواتى ئەوەى هەیە کە ڕێژەى برییە سوتەمەنى بگەیەنێتە 50 ى وزەى تێکەڵ لە کۆتایى ساڵى 2020. ژینگەى پیشەسازى ڕێکخستنکارییەکى نوێ پێشنیار دەکات بەو جۆرەى کە ڕێژەى لەدەستچوونى کەرەستە کەم بکاتەوە لە ئەنجامى بەکارهێنان و پرۆسەى بەرهەمهێناندا. سەبارەت بە کارگەکانى چیمەنتۆ دەشێت کاریگەرییان هەبێت لەسەر ژینگەى پیشەسازى لە دوو ڕێگەوە:

- بەشێک لە سوتەمەنییە بە بەردبووەکان بگۆڕێت بە برییە سوتەمەنى.

- بەکارهێنانى ئەو ماددانەى کە زیاد دەکرێن بۆ کەرەستە خاوەکان وەک بەشێک لەبرى ماددەى قێڵى ڕەق. ئەوەش دەشێت بەرهەمە لابەلایەکان وەک پاشەڕۆى پرۆسە پیشەسازییەکانى ئاسن بگرێتەخۆ کە ئەو ئیستگانەى وزە بەرهەمیان دەهێنێت کە بە خەڵوز کاردەکەن.

ئەوەش بە پێشکەوتنێکى ستراتیجى دادەنرێت لە پرۆگرامى گەشەپێدانى بەردەوامدا کە تایبەتە بە باشکردنى کارئەنجامدانى کارگەکان لەکاتى دابینکردنى خزمەتگوزارییدا بۆ کۆمەڵگە و بەشداریکردن لە ژینگە پارێزیدا ئەم گروپە بڕواى بەوە هەیە کە ناشێت گەشەپێدانى ژینگەى بەردەوام بێتەدى بەبێ پێشکەوتنى کۆمەڵایەتى و ژینگە پارێزى و ڕێزگرتن لە کۆمەڵگەکانى ناوخۆ.

ژینگەى پیشەسازى لافارج (LIE) بریتیە لە پرۆسەى " بەڕێوەبردنى پاشەڕۆ " ئەوەش پرۆسەیەکى تایبەتى گروپى لافارجە و کە تیایدا سود لەو هەلانە وەردەگیرێت کە دەرەخسێن بۆ بەکارهێنانى پاشەڕۆ لە پیشەسازى چیمەنتۆدا بە شێوازێکى ژینگەیى بێ مەترسى و پڕ لە هەستى بەرپرسیارێتیى.

پشتگیریى لە ژینگەى پیشەسازى لافارج (LIE) دەکرێت لەڕێى ئەزموونى کارکردن لە 64 وڵاتدا. لەناو ئەو 8.5 ملیۆن تەن پاشەڕۆیەدا کە گروپى لافارج تاوتوێى کردووە لە ساڵى 2012 دا 800.000 تەن لەوانە پاشەڕۆى ڕەق بووە کە لە پاشەڕۆکانى شارەوانى و پاشەڕۆ پیشەسازى و بازرگانییەکان وەرگیراون. لە ڕاستیدا پرۆسەکانى کارگەکانى چیمەنتۆ لەڕێى بەکارهێنانى پلەى گەرمى بەرزەوەیە بە بەراورد لەگەڵ ئەو پرۆسانەى کە بە بۆیلەر و ئاگرى ترەوەیە لەبەر ئەوە ناتوانرێت سوتەمەنى بەکاربهێنرێت بەبێ دەرچوونى گاز. ئەگەر بەراورد بکرێت لەگەڵ بەکارهێنانى سوتەمەنى بە بەردبووەکاندا. گۆڕینى پاشەڕۆ بەو جۆرەى کە بشێت وەک سوتەمەنى یان کەرەستە بەکاربهێنرێت دەبێتە هۆى:

1- کەمکردنەوەى دەرچوونى گازەکان کە دەبنە هۆى بەرزبوونەوەى پلەى گەرمى گۆى زەوى ئەوەش لەڕێى کەمکردنەوەى بەکارهێنانى کەرەستەى خاوەى سروشتیى کە ناشێت نوێبکرێنەوە هەروەها کەمکردنەوەى سوتەمەنى بە بەردبوو (نەوت ، خەڵوز ... تد).  

2- جۆراو جۆرکردنى سەرچاوەکانى وزە و کەمکردنەوەى بڕى تێچوونى وزە لەڕێى کەمکردنەوەى پشت بەستن بە بازاڕ لەڕووى دابینکردنى سوتەمەنى تەقلیدییەوە.

3- خزمەتکردنى کۆمەڵگە لەڕێى بەکارهێنانەوەى پاشەڕۆ کە گەربێت و بە پێچەوانەوە بەکارنەهێنرێتەوە ئەوا پێویستمان بە پرۆسەى تاوتوێکردن و خۆ لێڕزگارکردن هەیە.            

لافارج 8 یاساى زێڕینى هەیە سەبارەت بە سیاسەتە تایبەتەکەى لە بوارى ژینگەى پیشەسازییدا:

1- پاراستنى تەندروستى و سەلامەتى کارمەندەکانمان و بەڵێندەرەکانمان هەروەها کۆمەڵگەى ناوخۆ.

2- ڕێزگرتن لە ژینگە.

3- دڵنیابوون لە جۆرێتیى بەرهەمەکان.

4- کۆنترۆڵى جۆرێتیى گونجاوى تایبەت بە پاشەڕۆ.

5- بوونى کۆنتڕۆڵى گونجاو بۆ وەکارخستن.

6- ڕوونێتیى تەواو لەبەرامبەر خاوەن پشکەکاندا.

7- داننان پیاماندا وەک دابینکارى خزمەتگوزارى.

8- بەردەوامێتیى بەکارهێنانى کەرەستە سروشتییە زیندەییەکان.

پرۆژەکانى لافارج سەبارەت بە برییەء وزە لە عێراقدا 

لافارج لە ساڵى 2008 ەوە لە عێراقدا کاردەکات و بە گەورەترین وەبەرهێنەرەکانى بوارى دەرەوەى کەرتى نەوت و گاز دادەنرێت. کارەکانى لەڕێى 3 کارگەى چیمەنتۆوە (بە وزەى 8 ملیۆن تەن) و 22 کارگەى RMX و کانێکى بارستەوە. لە چوارچێوەى داڕشتنى بەها ئابورى و کۆمەڵایەتییەکانى وڵاتدا لافارج ئامانجى ئەوەیە کە دەستپێشخەربێت سەبارەت بە گەشەپێدانى بەردەوام لەسەر بنەماى کۆمەڵایەیى و ئابوریى ژینگەیى.

پرۆگرامى برییە سوتەمەنى بە بەشێکى گرنگ لەو ئامانجە دادەنرێت.   

 

برییە سوتەمەنى لە عێراق ، بۆچى ؟ 

•  کەمکردنەوەى بڕى تێچوونى وزە بەجۆرێکى ئایدیاڵى هەروەها بەردەوامێتییەرکى درێژخایەن: کێبڕکێکارى.

•  کەمکردنەوەى بڕى تێچوونى وزە لەڕێى دروستکردنى وزەیەکى تێکەڵ بۆ بەدیهێنانى دابینکارى. 

بەرپرسیارێتیى کۆمەلایەتى و ژینگەیى

•  پاشەڕۆى کۆمەڵگە / پیشەسازى سوتەمەنیمانە.

•  ئێمە ڕێ لە پیسبوونى ئاوى ژێر زەوى وء سەر زەوى دەگرین هەروەها پیسبوونى هەواو و خاک.

•  دروستکردنى هەلى کار بۆ کۆمەڵگە.

•  ئێمە پاشەڕۆ بە شێوازێکى ژینگەیى دروست لەناو دەبەین.

•  پێشکەشکردنى خزمەتگوزاریى لە شارەوانییەکان.

•  پێشکەشکردنى خزمەتگوزارى بە کەرتى پیشەسازى: پشتگیریى کردنى تواناکانى گەشەپێدانى بەردەوام.

•  پارێزگاریکردنى ئەو سەرچاوانەى کە نوێناکرێنەوە.

•  چارەسەرى پێشکەوتوو سەبارەت بە مامەڵەکردنى پاشەڕۆ.

•  کەمکردنەوەى کاریگەرییەکانى ئاو هەوا. 

بەڵگەنامەکانى پرۆژەکان:

•  ئەو سوتەمەنییانەى لە پاشەڕۆ وەردەگیرێت لە RDF (لە ئەرکە لە پێشینە کۆمەڵایەتییەکانن MSW)

•  تایە

•  پاشەڕۆ ڕەق و شلەکان کە چالاکییە پیشەسازییەکان دروستیان دەکەن.

•  پاشەڕۆ نەوتییەکان.